Cúng Mụ Bà (hoặc Cúng Mụ hoặc Cúng Bà Mụ) là một nghi lễ truyền thống của người Việt, được tổ chức nhiều lần từ khi bé sinh ra cho đến khi bé 12 tuổi. Đây là dịp để gia đình cảm ơn 12 bà mụ và đức ông đã phù hộ cho mẹ tròn con vuông, cầu mong cho bé mau ăn chóng lớn, khỏe mạnh, thông minh, xinh đẹp.
Lễ Cúng Mụ được tổ chức nhiều lần nhưng tên gọi của mỗi lần cúng lại khác nhau:
- Tròn 1 tháng: Cúng đầy tháng
- Tròn 1 tuổi: Cúng thôi nôi (cúng đầy năm)
- Tròn 3 tuổi: Cúng đốt 3 tuổi (cúng căn)
- Tròn 6 tuổi: Cúng đốt 6 tuổi (cúng căn)
- Tròn 9 tuổi: Cúng đốt 9 tuổi (cúng căn)
- Tròn 12 tuổi: Cúng đốt 12 tuổi (cúng căn)
Cúng Đầy Tháng là gì?
Cúng đầy tháng là một nghi lễ truyền thống của người Việt, được tổ chức khi bé tròn 1 tháng tuổi. Đây là dịp để gia đình cảm ơn 12 bà mụ và đức ông đã phù hộ cho mẹ tròn con vuông, cầu mong cho bé mau ăn chóng lớn, khỏe mạnh, thông minh, xinh đẹp.
Theo quan niệm dân gian, 12 bà mụ là những vị tiên nương có nhiệm vụ nặn ra hình hài của đứa trẻ khi được lệnh đầu thai. Mỗi bà mụ sẽ có trách nhiệm nặn ra một bộ phận cho đứa trẻ như mắt, mũi, tay, chân, tóc,... xấu hay đẹp cũng là do Mụ nặn ra cả.
Lễ cúng đầy tháng thường được tổ chức khi bé trai tròn 28 ngày còn bé gái là 29 ngày. Gia đình sẽ chuẩn bị mâm cúng gồm các lễ vật như:
- Mâm ngũ quả: Tượng trưng cho ngũ hành, ngũ phúc.
- Xôi, chè: Tượng trưng cho sự no đủ, ấm no.
- Gà luộc: Tượng trưng cho sự sinh sôi, nảy nở.
- Heo quay: Tượng trưng cho sự sung túc, thịnh vượng.
- Trầu cau: Tượng trưng cho sự may mắn, hạnh phúc.
- Lễ vật khác: Muối, gạo, tiền vàng mã,...
Sau khi chuẩn bị xong lễ vật, gia đình sẽ đặt mâm cúng lên bàn thờ, thắp hương và đọc bài cúng. Bài cúng thường được viết sẵn hoặc nhờ người có kinh nghiệm viết hộ.
Phong tục cúng đầy tháng là một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt, thể hiện sự trân trọng giá trị của con người, cầu mong cho con cháu khỏe mạnh, hạnh phúc.
Dưới đây là một số lưu ý khi tổ chức lễ cúng đầy tháng cho bé:
- Giờ cúng: Lễ cúng đầy tháng có thể cúng vào bất kỳ giờ nào thuận tiện cho gia đình
- Mâm cúng: Mâm cúng đầy tháng cần chuẩn bị đầy đủ các lễ vật cần thiết, thể hiện sự thành kính của gia đình đối với 12 bà mụ và Bà chúa thai sanh.
- Bài cúng: Bài cúng đầy tháng cần được đọc rõ ràng, thành kính, thể hiện mong ước của gia đình đối với bé.
- Trang phục: Gia đình nên mặc trang phục lịch sự, gọn gàng khi tham dự lễ cúng đầy tháng.
Cúng Thôi Nôi là gì ?
Cúng thôi nôi là một nghi lễ truyền thống được tổ chức khi bé tròn 1 tuổi. Đây cũng là lễ cúng tạ ơn 12 bà mụ tiên nương và bà chúa thai sanh.
Theo quan niệm dân gian, khi bé tròn 1 tuổi là lúc bé đã qua giai đoạn sơ sinh, bắt đầu bước vào giai đoạn phát triển mới. Vì vậy, gia đình tổ chức lễ cúng thôi nôi để tạ ơn 12 bà mụ và đứbà chúa thai sanh đã phù hộ cho bé trong thời gian qua, đồng thời cầu mong cho bé luôn khỏe mạnh, thông minh, gặp nhiều may mắn trong cuộc sống.
Lễ cúng thôi nôi thường được tổ chức vào sinh nhật tròn 1 năm của bé (tính theo âm lịch). Gia đình sẽ chuẩn bị mâm cúng gồm các lễ vật như:
- Mâm ngũ quả: Tượng trưng cho ngũ hành, ngũ phúc.
- Xôi, chè: Tượng trưng cho sự no đủ, ấm no.
- Gà luộc: Tượng trưng cho sự sinh sôi, nảy nở.
- Heo quay: Tượng trưng cho sự sung túc, thịnh vượng.
- Trầu cau: Tượng trưng cho sự may mắn, hạnh phúc.
- Lễ vật khác: Muối, gạo, tiền vàng mã,...
Sau khi chuẩn bị xong lễ vật, gia đình sẽ đặt mâm cúng lên bàn thờ, thắp hương và đọc bài cúng. Bài cúng thường được viết sẵn hoặc nhờ người có kinh nghiệm viết hộ.
Phong tục cúng thôi nôi là một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt, thể hiện sự trân trọng giá trị của con người, cầu mong cho con cháu khỏe mạnh, hạnh phúc.
Dưới đây là một số lưu ý khi tổ chức lễ cúng thôi nôi cho bé:
- Giờ cúng: Lễ cúng thôi nôi có thể cúng vào bất kỳ giờ nào thuận tiện cho gia đình
- Mâm cúng: Mâm cúng thôi nôi cần chuẩn bị đầy đủ các lễ vật cần thiết, thể hiện sự thành kính của gia đình đối với 12 bà mụ và đức ông.
- Bài cúng: Bài cúng thôi nôi cần được đọc rõ ràng, thành kính, thể hiện mong ước của gia đình đối với bé.
- Trang phục: Gia đình nên mặc trang phục lịch sự, gọn gàng khi tham dự lễ cúng thôi nôi.
Ngoài ra, trong lễ cúng thôi nôi, gia đình sẽ chọn cho bé một món đồ để bé bốc. Món đồ bé bốc được coi là nghề nghiệp tương lai của bé. Các món đồ thường được chọn trong lễ cúng thôi nôi là:
- Lược: Bé sẽ trở thành người giàu có, giỏi giang.
- Quyển sách: Bé sẽ trở thành học giả, nhà khoa học.
- Máy tính bỏ túi: Làm việc liên quan đến tính toán, tài chính
- Chiếc bút: Bé sẽ trở thành nhà văn, nhà thơ.
- Cây kéo: Bé sẽ trở thành người thợ may, thợ cắt tóc.
- Cây sáo: Bé sẽ trở thành người nghệ sĩ.
- Chiếc chìa khóa: Bé sẽ trở thành người có quyền lực.
- Chiếc nhẫn: Bé sẽ trở thành người có địa vị cao.
Tuy nhiên, đây chỉ là những quan niệm dân gian, chúng ta không nên quá tin tưởng vào chúng.
Không cúng đầy tháng thôi nôi có sao không ?
Theo quan niệm dân gian, không cúng đầy tháng hoặc không cúng thôi nôi sẽ khiến bé gặp nhiều khó khăn, trắc trở trong cuộc sống. Tuy nhiên, đây chỉ là những quan niệm mang tính chất tâm linh, chúng ta không nên quá tin tưởng vào chúng.
Trong thực tế, có rất nhiều người không cúng đầy tháng hoặc không cúng thôi nôi nhưng vẫn lớn lên khỏe mạnh, hạnh phúc. Điều quan trọng nhất là gia đình cần chăm sóc bé chu đáo, tạo môi trường sống lành mạnh, giáo dục bé tốt thì bé sẽ phát triển toàn diện.
Vì vậy, nếu gia đình bạn không có điều kiện tổ chức lễ cúng đầy tháng hoặc lễ cúng thôi nôi thì cũng không sao cả. Điều quan trọng nhất là gia đình bạn hãy dành tình yêu thương và sự quan tâm cho bé.
