Lễ cúng Cửu Huyền Thất Tổ, một truyền thống văn hóa đã lưu truyền qua nhiều đời của tổ tiên, đánh dấu một phần quan trọng trong hành trình tìm kiếm và giữ gìn giá trị lịch sử. Qua bài viết này, hãy cùng chúng tôi khám phá nghi thức cúng Cửu Huyền Thất Tổ hằng ngày và tìm hiểu về cách chuẩn bị đồ cúng một cách chặt chẽ nhất.
Cửu Huyền Thất Tổ là gì ?
“Cửu Huyền Thất Tổ, một thuật ngữ thường gặp trong lễ thờ cúng tổ tiên của người Việt, đưa ta vào không gian tâm linh, nơi mà tâm hồn và truyền thống hòa mình vào một tình thần cao cả. Được sử dụng khi khấn vái trước bàn thờ gia tiên, lời khấn “Cửu Huyền Thất Tổ” là biểu tượng của sự tôn trọng và tri ân đối với ông bà tổ tiên đã ra đi.
Người chủ lễ, trong lúc kết nối linh hồn, truyền đạt lời cầu nguyện chân thành đến tất cả các vị tổ tiên. Trên bàn thờ gia tiên, thường thấy một bài vị (thần chủ) ở trung tâm, nổi bật với bốn chữ “Cửu Huyền Thất Tổ” được viết bằng chữ Hán hoặc chữ Quốc ngữ.
Mặc dù cả hai từ “Cửu Huyền” và “Thất Tổ” xuất phát từ cổ văn Trung Quốc, nhưng đặc trưng này không còn tồn tại trong văn hóa hiện đại của Trung Quốc. Có lẽ, khái niệm “Cửu Huyền Thất Tổ” đã trở nên phổ biến hơn sau khi nó nhập vào Việt Nam, tạo nên sự giao thoa văn hóa độc đáo giữa hai quốc gia.
Trong lễ cầu siêu của các tôn giáo, “Cửu Huyền Thất Tổ” thường xuất hiện, là biểu tượng của sự kết nối với chín đời con cháu sau (Cửu Huyền) và bảy đời ông bà trước (Thất Tổ) của đương sự. Ở Đài Loan, nghi thức cúng ông bà theo truyền thống đòi hỏi sự hiện diện của bài vị “Cửu Huyền Thất Tổ”.
Trong đạo giáo, các sách kinh điển khẳng định rằng, nếu một người đạt đến đỉnh cao của Đạo, thì cả chín đời con cháu (Cửu Huyền) và bảy đời ông bà (Thất Tổ) của người đó đều có thể hưởng lợi từ sự siêu thăng. Điều này thể hiện sự liên kết chặt chẽ giữa truyền thống tâm linh và triết lý Đạo giáo, tạo nên một khía cạnh sâu sắc của lòng biết ơn và tôn kính đối với tổ tiên.”
Cửu Huyền – Thất Tổ gồm những ai ?
Cửu huyền thất tổ là cụm từ được sử dụng trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt Nam, với ý nghĩa bao gồm các vị ông bà tổ tiên đã mất. Khi khấn vái trước bàn thờ gia tiên, người chủ lễ sẽ khấn “Cửu Huyền Thất Tổ”, hàm ý gửi lời khấn nguyện đến tất cả các vị.
Cửu Huyền
“Cửu Huyền” có nghĩa là “chín đời” hay “chín thế hệ”, bao gồm:
- Cao tổ: Ông sơ
- Tằng tổ: Ông cố
- Tổ phụ: Ông nội
- Phụ: Cha
- Bản thân
- Tử: Con trai
- Tôn: Cháu nội
- Tằng tôn: Chắt (cháu cố)
Như vậy, “Cửu Huyền” bao gồm các vị tổ tiên từ đời ông sơ của ông sơ đến đời con trai của người hiện tại.
Thất Tổ
“Thất Tổ” có nghĩa là “bảy đời tổ”, bao gồm:
- Phụ: Cha
- Tổ: Ông nội
- Tằng: Ông cố
- Cao: Ông sơ
- Thái: Ông sờ
- Huyền: Tổ đời thứ 5
- Hiển: Tổ đời thứ 6
Như vậy, “Thất Tổ” bao gồm các vị tổ tiên từ đời ông nội của người hiện tại đến đời ông sơ của ông sơ.
Ý nghĩa của Cửu Huyền Thất Tổ
Thờ cúng Cửu Huyền Thất Tổ là một nét đẹp văn hóa trong truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” của dân tộc Việt Nam. Đây là cách để con cháu thể hiện lòng thành kính, biết ơn đối với các bậc tổ tiên đã có công sinh dưỡng, dạy dỗ, bảo ban cho con cháu nên người.
Thờ cúng Cửu Huyền Thất Tổ cũng là một cách để con cháu gìn giữ, phát huy truyền thống văn hóa của dân tộc. Thông qua việc thờ cúng, con cháu sẽ hiểu thêm về cội nguồn, về những giá trị văn hóa truyền thống của cha ông.
Lễ cúng Cửu Huyền Thất Tổ
Trang trí bàn thờ cúng Cửu Huyền Thất Tổ là một nghi thức trang nghiêm, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ phía gia chủ. Để tạo không gian linh thiêng và tôn vinh tổ tiên, bạn có thể chuẩn bị những vật dụng sau đây:
- Bát hương: Số lượng có thể là 3 hoặc 1 tùy thuộc vào quan điểm và thói quen của gia chủ.
- Bình hoa: Để thể hiện sự trang nghiêm và tôn kính, bình hoa là một phần quan trọng trên bàn thờ.
- Mâm bồng đựng trái cây: Mâm này là biểu tượng của sự phồn thịnh và tài lộc.
- Kỷ nước: Sử dụng để rửa tay, biểu tượng cho sự tinh khiết và kính trọng.
- Đèn dầu: Để tạo ánh sáng linh thiêng, đồng thời là biểu tượng của sự tinh khiết.
- Bộ ấm chén trà, chân nến, nậm rượu, đũa thờ: Những vật dụng này thường được sử dụng trong các buổi lễ thờ cúng, thêm phần trang trí và chân thành.
- Mâm ngũ quả: Gồm 5 loại quả có màu sắc khác nhau, tượng trưng cho ngũ hành và là biểu tượng quan trọng.
Bên cạnh đó, cúng Cửu Huyền Thất Tổ cũng đặc biệt chú trọng đến mâm cơm, phản ánh đa dạng văn hóa ẩm thực của từng miền:
- Miền Bắc: Có thể bao gồm cơm trắng, xôi gấc, giò chả, thịt quay miến xào lòng gà, nộm, rau xào, nem rán, chân giò hầm măng và gà luộc.
- Miền Trung: Bao gồm xôi vò, xôi lạc, gà luộc hoặc thịt heo luộc, rau xào, cá thu kho khúc, canh xương hầm rau củ, thịt kho tiêu.
- Miền Nam: Có thể là thịt heo hầm măng hoặc thịt kho tàu, cá lóc kho với nước dừa, thịt ba chỉ luộc xắt miếng mỏng và các món xào như xào chua, xào mặn.
Những món ăn này không chỉ là sự ngon miệng mà còn là cách tôn trọng và tri ân đặc biệt đối với tổ tiên, làm cho không khí lễ cúng trở nên trang trọng và ấm cúng.
Cách vái cúng Cửu Huyền Thất Tổ
Vái cúng Cửu Huyền Thất Tổ là một nghi lễ tâm linh tôn kính và trang trọng. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể về cách vái cúng Cửu Huyền Thất Tổ:
Bước 1: Chuẩn bị Bài Vị
Trước hết, bạn cần mua hoặc thỉnh một tấm bài vị Cửu Huyền Thất Tổ từ các cửa hàng đồ thờ uy tín hoặc tại chùa. Sau đó, sử dụng giấy báo để bọc kín bài vị và đặt nó ở một nơi trang nghiêm, chờ đến ngày làm lễ.
Bước 2: Chuẩn Bị Bàn Thờ
Sắp xếp bàn thờ theo thứ tự và vị trí phù hợp. Nếu gia đình thờ chung bàn thờ gia tiên với bàn thờ Phật, hãy đảm bảo rằng bài vị Cửu Huyền Thất Tổ được đặt thấp hơn tượng Phật. Chuẩn bị các vật phẩm thờ cúng như lư hương, bình hoa, đĩa hoa quả, nước, hương, đèn cầy để sử dụng trong lễ an vị.
Bước 3: Chọn Ngày và Giờ Lễ
Chọn một ngày đẹp trong tháng và khung giờ Tỵ (từ 9 đến 11 giờ sáng) để thực hiện nghi thức an vị bài vị Cửu Huyền Thất Tổ.
Bước 4: Lễ An Vị
- Trước khi bắt đầu lễ, quý gia chủ nên ăn mặc sạch sẽ và tôn trọng. Mở giấy bọc bài vị ra và sử dụng khăn sạch pha chút rượu trắng để lau sạch mặt bài vị.
- Trong khi lau, đọc câu chú “án lam xóa ha” 9 lần để tăng cường sức mạnh tâm linh và tâm trạng tôn kính.
- Sau đó, đặt bài vị Cửu Huyền Thất Tổ vào phía trong cùng của bàn thờ.
Bước 5: Hành Lễ Cúng Hương Hoa
- Sắp xếp các vật phẩm trên bàn thờ theo thứ tự: đặt lư hương ở giữa, bình hoa bên phải, đĩa hoa quả bên trái, đổ nước sạch vào chén, pha bình trà nhỏ đặt phía trên, và đốt đèn cầy.
- Đến giờ lễ, đốt hương trầm và lư hương, thắp đèn cầy. Đốt nhang đứng trang nghiêm trước bài vị, xá 3 lần sau đó đưa nhanh lên trán và thực hiện lễ vái cúng bằng cách khấn nguyện và tôn trọng trước bài vị Cửu Huyền Thất Tổ.
Với sự trang trọng và tâm huyết, hành lễ cúng Cửu Huyền Thất Tổ sẽ trở thành một dịp quan trọng để gia đình tôn kính và tri ân tổ tiên.
Bài văn khấn Cửu Huyền Thất Tổ
Dưới đây là một số bài văn khấn cửu huyền thất tổ, các bài này được tổng hợp từ các nguồn trên internet, một số trích từ các cuốn văn khấn cổ truyền Việt Nam.
Văn khấn cửu huyền thất tổ hằng ngày
Thành kính lạy Cửu Huyền Thất Tổ,
Ngỏ đáp ơn báo bổ sanh thành,
Con quy y Phật tu hành,
Cửu Huyền Thất Tổ lòng thành chứng tri.
Noi theo hạnh từ bi của Phật,
Bỏ dứt đi những tật xấu xa,
Trau giồi đức hạnh thuận hòa,
Ðạo thành cứu độ Mẹ, Cha, Cửu Huyền.
Nay phẩm vật hiện tiền dâng cúng,
Hương, đăng, hoa chúc tụng cầu xin,
Cửu Huyền Thất Tổ hương linh,
Chứng lòng hiếu thảo ân sinh thuở đầu.
Công dạy dỗ cao sâu thăm thẳm,
Công dưỡng nuôi khó gẫm gì hơn,
Ăn cay, uống đắng không sờn,
Vì con đau khổ không hờn phiền chi.
Cha mẹ rất từ bi hà hải,
Nội ngoại đồng bác ái tình thương,
Cửu Huyền Thất Tổ đồng nương,
Từ đời vô thỉ khôn lường kiếp sinh.
Ân dưỡng dục minh minh như hải,
Ân sanh thành tợ Thái Sơn cao,
Con nay muốn đáp công lao,
Ðền ơn trả nghĩa thế nào cho xong.
Lời Phật dạy mênh mông biển khổ,
Cõi Ta bà không chỗ dựa nương,
Chúng sanh vì bởi tình thương,
Tình ân, tình ái mà vương nghiệp sầu.
Sanh tử mãi biết đâu mà kể,
Cứ trầm luân trong bể ái hà,
Cũng vì bản ngã chấp ta,
Tham lam, sân giận, cùng là si mê.
Những tội lỗi không hề dứt bỏ,
Ðường tử sanh nên khó bước qua,
Làm con muốn cứu mẹ cha,
Cửu Huyền Thất Tổ, ông bà đền ân.
Ðem phẩm vật cúng dâng Tam Bảo,
Nhờ chư Tăng tâm đạo cầu nguyền,
Cầu cho Thất Tổ Cửu Huyền,
Siêu sinh Tịnh độ phước duyên đủ đầy.
Ai muốn đáp công thầy dạy dỗ,
Hay đền ơn Thất Tổ Cửu Huyền,
Chúng sanh tất cả các miền,
Thì nên phát đại lời nguyền độ tha.
Trước xuất thế lìa xa cõi tục,
Sau diệt tiêu lòng dục, tánh phàm,
Chẳng còn ưa chuộng, muốn ham,
Thân tâm thanh tịnh, Già lam dựa kề.
Tu chứng đắc Bồ đề Phật quả,
Ðộ chúng sanh tất cả siêu thăng,
Vượt lên cửu phẩm thượng tầng,
Là phương trả nghĩa đáp bằng công lao.
Ai hiếu tử mau mau ghi nhớ,
Muốn đáp đền mối nợ từ xưa,
Cần nên tu niệm sớm trưa,
Công dầy quả mãn phước thừa báo ân
Văn khấn cửu huyền thất tổ ngày giỗ
Con lạy chín phương trời, con lạy mười phương Chư phật, con lạy Chư phật mười phương.
Con kính lạy Đức Hoàng Thiên Hậu Thổ và chư vị Tôn Thần
Con xin kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Tảo phủ Thần Quân
Con xin kính lạy ngài Đông Trù tư mệnh Táo thủ Thần Quân
Con xin kính lạy các ngài Thần linh và các Thổ địa cai quản trong xứ này
Con xin kính lạy Tổ tiên nội ngoại họ: Nêu tên họ
Tín chủ con là: Nêu đầy đủ họ và tên của người chủ gia đình tổ chức cúng giỗ
Địa chỉ tại:……………………………………………………………………………………
Hôm nay là ngày tháng năm…………………………………………………………………. (âm lịch)
Chính là ngày giỗ của: ……………………………………………………………Đọc họ và tên của người hưởng giỗ
Con thiết nghĩ rằng: Vắng xa trần thế không thấy âm dung
Năm qua tháng lại đến ngày húy lâm. Ơn võng cực được xem như trời biển. Nghĩa sinh thành không bao giờ quên, càng nhớ công ơn gây cơ tạo nghiệp được bao nhiêu càng cảm thấy thâm tình mà không bề dãi tỏ. Ngày mai là ngày Cát Kỵ, hôm nay chúng con toàn gia con cháu trong nhà nhất tâm sắm sửa lễ vật kính dâng và đốt nén hương dãi tỏ tấm lòng thành.
Tâm thành xin kính mời:
Mất ngày tháng năm (âm lịch)
Và mộ phần an táng tại:
Cúi xin linh thiêng giáng thế về linh sàng và chứng giám lòng thành, để thụ hường lễ vật độ cho cháu trong nhà được an ninh khang thái, vạn sự được tốt lành, gia cảnh được hưng long thịnh vượng.
Con cũng xin kính mời các vị Tiên Tổ hai bên nội ngoại, các vị Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá Thúc, Huynh Đệ, Cô Di, Tỷ Muội và toàn thể các Hương hồn gia tiên nội ngoại cùng đồng lai lâm hưởng.
Con cũng xin kính mời các ngài Thần Linh, các ngài Thổ Địa, ngài Thổ Công, ngài Táo Quân và các chư vị Linh thần đồng lai để giám cách thượng hưởng.
Con cũng xin mời các vong linh là các vị Tiền chủ, vị Hậu chủ nhà này và đất này cùng tới để âm hưởng.
Chúng con lễ bạc tâm thanh xin cúi xin được phù độ trì.
Phục duy cẩn cáo.
Kết luận
Hy vọng rằng thông qua bài viết này, quý vị đã thu được thông tin chi tiết về lễ cúng Cửu Huyền Thất Tổ hàng ngày và cách chuẩn bị đồ cúng một cách tận tâm nhất. Chân thành cảm ơn quý vị đã dành thời gian theo dõi bài viết của chúng tôi. Nếu quý vị có bất kỳ câu hỏi hoặc muốn chia sẻ thêm kiến thức, hãy đừng ngần ngại liên hệ. Chúc quý vị một lễ cúng trang nghiêm và tràn đầy ý nghĩa.
